ខ្មែរចូលចិត្តអួត
ខ្មែរចូលចិត្តអួត
តាមមូលដ្ឋានភូមិសាស្ត្រខ្មែរជាជនជាតិចូលចិត្តអួត
ព្រោះខ្មែរឋិតក្នុងអំបូរខ្មែរមន
ឯអំបូរខ្មែរមនមានទីតាំងស្ថិតនៅជ្រោយសុវណ្ណភូមិ។
ប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងជ្រោយសុវណ្ណភូមិរមែងសប្បាយចិត្តនឹងភោគ
ទ្រព្យធម្មជាតិរបស់ខ្លួន
ហើយញ៉ាំងចិត្តរបស់ខ្លួនឲ្យមានអំណួតអួតមិនដឹងខ្លួន។
ប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងជ្រោយសុវណ្ណភូមិគឺមន ចាម និងខ្មែរ
ប៉ុន្តែសម័យនោះពុំមានកំណត់ព្រំដែនទេ។
គេរស់នៅតាមបែបកុលសម្ព័ន្ធ។
គេរកស៊ីជួញមាសជាមួយពួកព័រទុយគ្ហេដែលឧស្សាហ៍ធ្វើដំណើរតាម
សមុទ្រចិននិងតាមអូកែវ។
គេពុំសូវខ្វល់ខ្វាយពីការរកស៊ីប៉ុន្មានទេក្រៅពីជួញមាស
ជាហេតុធ្វើឲ្យជនជាតិទាំងនេះមានអំណួតច្រើន
ឯជនជាតិអួតច្រើនជាងគេគឺ មន បន្ទាប់មកគឺចាម
បន្ទាប់មកទៀតគឺខ្មែរ។
ខ្មែរអួតតិចជាងគេក្នុងចំណោមជនជាតិទាំងបី
ប៉ុន្តែក៏និយមអួតដែរទោះតិចក្តីច្រើនក្តី
ទើបបុព្វបុរសខ្មែរចងក្រងជាពាក្យចាស់សម្រាប់សម្គាល់ផ្នត់គំនិត
ជនជាតិទាំងបីនេះ ៖
- មន យកមេឃទ្រាប់អង្គុយ
- ចាម ខ្វះមួយចង្អាមដល់មេឃ
- ខ្មែរ កប់ពពកជ្រកអាចម៍ជន្លេន
តាមពាក្យចាស់ខាងលើយើងសង្កេតឃើញថា ខ្មែរអួតត្រឹមតែកប់ពពក
គឺពុំទាន់ដល់មេឃទេ ហើយឆាប់វិញមកកាន់សភាពដើមរបស់ខ្លួនវិញ
មានន័យថាអួតហើយច្រើនភ្ញាក់ខ្លួន។
ខ្មែរនិយាយជាមួយខ្មែរពុំដឹងថាខ្មែរចូលចិត្តអួតទេព្រោះផ្នត់
គំនិតអួតប្រហែលគ្នា
បើខ្មែរនិយាយជាមួយចាមដែលអួតខ្លាំងជាងខ្មែរទើបខ្មែរចាប់
អារម្មណ៍ថាចាមចូលចិត្តអួត យ៉ាងណាមិញ ចាមនិយាយជាមួយចាម
ផ្នត់គំនិតស្របគ្នាពុំដឹងថាខ្លួនជាជនជាតិអួតទេ
ប៉ុន្តែបើចាមនិយាយជាមួយមន ទើបចាមដឹងថាមនជាជនជាតិអួតខ្លាំង។
- មន អួតខ្លាំងជាងគេរហូតដល់បាត់បង់អស់ទឹកដី
- ចាម អួតខ្លាំងគួរសមដែរក៏ត្រូវបាត់បង់អស់ទឹកដី
- ខ្មែរ អួតល្មមទើបនៅសល់ទឹកដីខ្លះ
ហេតុអ្វីជនជាតិទាំងបីបាត់បង់អស់ទឹកដី ឬបាត់បង់ខ្លះនៅខ្លះ?
ព្រោះជាជនជាតិអួតអាង
នឹងធនធានធម្មជាតិរបស់ខ្លួនដោយសប្បាយភ្លេចខ្លួនមិននឹកនាថា
មានជនជាតិដទៃចង់ដណ្តើមយកទឹកដីខ្លួនសោះ។
ជនជាតិថៃដែលមានអំបូរខ្សែស្រឡាយជាមួយនឹងចិន
ព្រោះមានទីតាំងនៅប្រទេសចិនប៉ែកខាងត្បូងឆៀងខាងលិច
ក្នុងខែត្រយូណាន់ហើយដែលគេស្គាល់នៅសតវត្សទី៨
ក្រោយការវាយលុកនៃជនជាតិម៉ុងគ្ហោល នៅសតវត្សទី១៣
ក៏ឆ្លៀតសំរុកកងទ័ពមកភាគខាងត្បូងតាមក្រុងសុខោទ័យដណ្តើមយកទឹក
ដីមនអស់
និងទឹកដីខ្មែរខ្លះដែលជាខែត្រខណ្ឌនៅខាងជើងជួរភ្នំដងរែក
តាមដងទន្លេសេមូន ដូចជាខែត្រ នគររាជ សូរិន សង្គាស គោកខាន់ ស៊ីសាកេត
បុរីរម្យ រហូតដល់ដែនដីម៉ាឡាយូទៀតផង
ដែលសុទ្ធសឹងជាទឹកដីក្នុងជ្រោយសុវណ្ណភូមិ។
នៅឆ្នាំ ១៧៩៤-៩៥ មន្ត្រីខ្មែរបីនាក់ដណ្តើមគ្នាធ្វើធំ
ម្នាក់អួតថាខ្លួនគ្រាន់បើជាងម្នាក់ព្រោះខ្លួនជាពូជអំបូរអួត។
មន្ត្រីបែន ប្រើល្បិចឲ្យមន្រ្តី សួស សម្លាប់មន្ត្រី មូ
រួចក៏សម្លាប់មន្ត្រី សួសវិញ
ប៉ុន្តែដោយមន្ត្រីសួសមានបក្សបួកច្រើន
បែនក៏បើកដៃឲ្យសៀមលើកទ័ពចូលមកវាយប្រហារប្រទេសខ្មែរបានដោយ
ងាយ ហើយយល់ព្រមប្រគល់ខែត្រខ្លះឲ្យសៀមជាការតបស្នងសងគុណ
ដូចជាខែត្រ បាត់ដំបង មង្គលបុរី និងសិរីសោភ័ណ។
ហេតុអ្វីបានជានៅសម័យនោះមន្រ្តីខ្មែរឡើងចាងម្ល៉េះ?
ព្រោះនៅសម័យនោះការអួតអាងដណ្តើមអំណាចគ្នាមានកំរិតខ្លាំងក្លា
ណាស់ដោយមានទ័ពបរទេសជាបង្អែក។
គេបង្ខំឲ្យព្រះអង្គអេងដែលជាបុត្រព្រះឧទ័យទី២
ឡើងសោយរាជ្យពីអាយុ ៦ ឆ្នាំ ឥតដឹងខ្យល់អ្វីសោះ
មន្ត្រីធ្វើអ្វីៗបានតាមចិត្ត។
តាមឧទាហរណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រខាងលើនេះ
យើងអាចយល់បានថាទ័ពបរទេសដែលអាចឈ្លានពានទឹកដីខ្មែរបានដោយសារ
តែការឲ្យដៃពីមន្ត្រីខ្មែរដែលជាអ្នកមានអស្មិមានៈ
អួតអាងថាខ្លួនគ្រាន់បើជានិច្ចទោះបីប្រទេសជាតិរលត់រលាយក៏ដោយ។
មានឯកសារច្រើនណាស់ដែលលាតត្រដាងបង្ហាញថា ខ្មែរចូលចិត្តអួត
ដូចជាច្បាប់ផ្សេងៗរបស់ខ្មែរ តាំងពីច្បាប់បណ្តាំបិតា
ច្បាប់កូនចៅ ច្បាប់កូនចៅល្បើក ច្បាប់ប្រុស...
សុទ្ធសឹងអប់រំកុំឲ្យខ្មែរចូលចិត្តអួតពេក
ដូចមានឧទាហរណ៍តទៅនេះ ៖
ច្បាប់បណ្តាំបិតា
កុំអួតកម្លាំង កុំអាងខ្លួនខ្លាំងរត់នឹងស្រមោល
កុំអាងជាធំ កុំងាយពាក្យពោល
...
រីឯកង្កែប មុខដូចគេពេប ហាឡើងស្រដី
អួតឯងកម្លាំង ជល់នឹងដំរី ទោះទាំងរាជសីហ៍
ក៏អញមិនខ្លាច។
ច្បាប់កូនចៅ
...កុំអាងស័ក្តិបុណ្យ
... កុំអាងមានទ្រព្យ
... កុំអាងចំណេះ កុំអួតថាចេះ
... កុំអួតភ្លេចខ្លួន
... ចូរចេះដាក់ខ្លួន គួរគិតក្តីស្ងួន
ស្រង់ចេញពីសៀវភៅ អត្ថាធិប្បាយទស្សនវិជ្ជា និពន្ធដោយ សរ សារុន បោះពុម្ពឆ្នាំ ១៩៧៣
ក្រោយពីបានអានអត្ថបទនេះហើយតើអ្នកយល់យ៉ាងណា? តើការអួតអាងផ្តល់ផលវិបាកអ្វីខ្លះដល់សង្គម?
គេគួរជម្រុះចោលនូវចិត្តអួតអាងចង់ឈ្នះចង់ចាញ់ អាងខ្នង អាងបក្ស អាងពួក...
ត្បិតមនុស្សឥឡូវ យកខុសជាត្រូវ យកឆ្គួតធ្វើជា
អំពើអាក្រក់ ឡិកឡក់លីលា ព្រហឺនពានពារ
អាងមាសអាងប្រាក់។
អាងព្រឺលអាងប្រាជ្ញ អាងកោងអាងកាច អាងកាប់អាងចាក់
អាងជើងអាងដៃ អាងវាយអាងធាក់ អាងគុកច្រវាក់
អាងម៉ាស៊ីនកាត់ក។
អាងសុទ្ធតែខុស កូនអើយចាំចុះ អាងនោះមិនល្អ
អ្នកគិតឲ្យល្អិត ត្បិតស្រុកយើងក្រ ប្រមាណតំណ
តទៀតទៅមុខ។(ក្រមង៉ុយ)
ដោយ ពន្លឺព្រះពុទ្ធសាសនា
0 comments:
Post a Comment